Đất màu mỡ là một thành phần quan trọng trong việc trồng trọt. Đất màu mỡ, nhiều mùn, đa dạng hệ vi sinh vật và nhiều chất dinh dưỡng sẽ giúp rễ cây phát triển tốt và nuôi dưỡng cây. Nhờ đó, chất lượng nông sản được nâng cao. Vì vậy, điều quan trọng nhất là phải tập trung cải tạo đất . Trong khi đó, đất khô cằn chiếm 45% diện tích đất canh tác trên thế giới, đây là vấn đề mà nhiều nông dân đang gặp phải. Hãy cùng tìm hiểu đất khô cằn là gì? Nguyên nhân và cách cải tạo đất khô cằn trong bài viết sau nhé.
Mục Lục Bài Viết
Đất khô cằn là gì?
Đất khô cằn là vùng đất bị hoang hóa theo thời gian, phần lớn do khí hậu khắc nghiệt như khô hạn, gió lạnh dẫn đến thiếu nước, nghèo mùn, mất màu mỡ, không đủ thảm thực vật để tồn tại. Sa mạc hóa hay hoang mạc hóa là tên gọi chung của các loại hình đất khô cằn. Loại đất này chiếm 45% diện tích đất trồng trọt trên thế giới.
Ở Việt Nam, nhờ khí hậu nhiệt đới gió mùa nên diện tích đất khô cằn không thể tập trung để tạo thành những sa mạc rộng lớn hàng trăm nghìn ha như một số nước trên thế giới. Nhưng có tới 1/4 diện tích đất canh tác đang có dấu hiệu xói mòn, khô cằn là vấn đề vô cùng phức tạp.
Tại sao đất lại trở nên khô cằn?
Đất khô cằn thiếu nước cây cối bị xói mòn dần, lá và hoa nhăn nheo, khô rễ, ảnh hưởng đến các yếu tố trên, làm cây trồng chậm phát triển hoặc thậm chí là làm “ khô héo ” cây trồng.
Có nhiều nguyên nhân làm cho đất đai ở nước ta bị khô cằn, có 4 nguyên nhân phổ biến sau:
- Khai thác đất rừng quá mức, canh tác sai phương pháp, đốt rừng làm nương rẫy dẫn đến biến đổi khí hậu trên diện rộng. Dẫn đến mưa lũ trong thời gian ngắn và hạn hán trong thời gian dài.
- Nước biển xâm nhập dần vào đất liền và nước ngầm gây nhiễm mặn, nhiễm độc hữu cơ, thoái hóa chất dinh dưỡng trong đất khiến đất nứt nẻ vì cạn kiệt chất dinh dưỡng.
- Khai thác quá mức tái tạo nước sông, hồ tạo điều kiện cho nguồn nước mặn ở cửa biển tràn vào, tái hoạt hóa muối khoáng ở đáy hồ nên khi lấy nước từ hồ vẫn làm chua đất và gây ra đất khô cằn.
- Sử dụng hóa chất xử lý đất trong nông nghiệp. Phá vỡ cân bằng tự nhiên của thực vật, làm cho sinh vật chết.
Cách cải thiện đất khô cằn hiệu quả
Biện pháp tưới
Sử dụng các biện pháp tưới khoa học hơn bằng cách sử dụng máy tưới tự động, ứng dụng công nghệ vào nông nghiệp. Tuy chi phí đầu tư ban đầu không nhỏ nhưng về lâu dài mang lại nhiều lợi ích như tiết kiệm nước trong mùa khô, tiết kiệm thời gian canh tác…
Biện pháp hữu cơ
Đất khô cằn bị thiếu hụt chất dinh dưỡng do thảm thực vật bị xói mòn. Cần trồng đậu và lấy củ. Khi cây lớn cắt bỏ thân, giữ củ trong đất, khi củ phân hủy thu hút vi sinh vật đất. Cân bằng lại hệ vi sinh vật trong đất giúp đất màu mỡ hơn.
Sử dụng vôi
Đất khô cằn và tình trạng nhiễm mặn lâu dài ảnh hưởng trực tiếp đến thảm thực vật và hệ vi sinh vật đất. Đất bị cạn kiệt chất dinh dưỡng tạo điều kiện cho sâu bệnh và vi khuẩn có hại xâm nhập vào đất. Sử dụng vôi bột giúp cung cấp canxi và khử trùng cho đất giúp cải tạo đất đất khô cằn hiệu quả.
Sử dụng phân bón
Bón phân luôn là biện pháp hữu hiệu giúp cải tạo mọi loại đất. Phân bón giúp cải tạo đất tăng độ phì nhiêu, tơi xốp, tạo keo đất tự nhiên. Lớp mùn được hình thành dần trên bề mặt theo năm tháng, tạo môi trường tốt cho vi sinh vật có lợi cho đất phát triển, sinh trưởng và cung cấp chất dinh dưỡng cho cây trồng.
Sử dụng đất mùn
Đất mùn hay còn gọi là chất mùn chứa nhiều chất dinh dưỡng hữu cơ và theo khoa học thổ nhưỡng thì bản thân chất mùn cũng là một chất hữu cơ. Đất mùn tơi xốp, thoáng khí, chứa nhiều hợp chất hữu cơ, tạo môi trường cho giun đất, vi sinh vật có ích trong đất giúp cây phát triển tốt.
Không can thiệp quá nhiều vào đất
Có thể bạn chưa biết rằng không can thiệp quá nhiều vào đất cũng là cách tốt để cải tạo đất khô cằn. Đơn giản vì nếu chúng ta canh tác thường xuyên thì chất lượng đất sẽ giảm đi từng ngày. Chúng ta đều biết rằng đất không chỉ nuôi sống cây xanh khỏe mạnh mà còn là môi trường sống của nhiều loại vi sinh vật có lợi. Vì vậy bạn nên giữ hệ sinh thái bên trong đất. Điều này giúp đất giữ lại các chất dinh dưỡng quan trọng, cần thiết.
Và trên đây là những chia sẻ về cách cải tạo đất khô cằn hiệu quả cho mọi người. Hi vọng những thông tin này hữu ích và giúp bạn sẽ có được những mảnh đất màu mỡ, tươi tốt và giàu dinh dưỡng. Từ đó, nền nông nghiệp nước nhà sẽ ngày càng lớn mạnh và phát triển.
